ภูมิปัญญาภาคกลาง

ภูมิปัญญาและวัฒนธรรมภาคกลาง

     ภูมิปัญญาและวัฒนธรรมภาคกลางนั้น มีเอกลักษณ์ที่แสดงถึงวิถีการดำรงอยู่ของคนภาคกลาง
เป็นนอย่างดี โดยภูมิปัญญาและประเพณีบางอย่างคล้ายคลึงกับประเพณีของภาคอื่น เอกวิทย์  ณ  ถลาง

ได้สรุปภูมิปัญญาภาคกลางไว้ 4 ด้าน ดังนี้

 1. ภูมิปัญญาในการดำรงชีพตามสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติและสังคมวัฒนธรรม ได้แก่ ภูมิปัญญาในวัฒนธรรมข้าว เช่น การสู่ขวัญข้าว ภูมิปัญญาในการตั้งถิ่นฐานบ้านเรือนและชุมชน เช่นการสร้างบ้านทรงไทย ภูมิปัญญาในการปรับตัวและหลอมรวมร่วมกันระหว่างคนหลาย
ชาติพันธุ์ เช่น งานวันไหล เป็นต้น

2.ภูมิปัญญาในการโต้ตอบและการปรับตัวกับการ เปลี่ยนแปลง เช่น การนับถือพระพุทธศาสนาควบคู่กันไปกับการนับถือผีตามความเชื่อดั้งเดิม เป็นต้น

3. ภูมิปัญญาในด้านการประดิษฐ์และหัตถศิลป์ เช่น การประดิษฐ์จากส่วนต่าง ๆ ของต้นกล้วยด้วยเฉพาะใบตอง การประดิษฐ์เครื่องจับสัตว์ การใช้ของพื้นบ้านเพื่อการทำมาหากิน และเครื่องมือการทำการเกษตร เป็นต้น

4. ภูมิปัญญาในการปรับตัว แสวงหาทางเลือกและผลิตซ้ำทางวัฒนธรรม เช่น ภูมิปัญญากระบวนการเรียนรู้และการปรับตัวของชุมชนในการทำนา ภูมิปัญญาการละเล่น
พื้นบ้านแบบลำตัด เป็นต้น

ภูมิปัญญาภาคกลางสามารถแสดงออกมาในลักษณะของประเพณีที่สำคัญ ได้แก่ ประเพณ
ีสู่ขวัญข้าว
ประเพณีตักบาตรน้ำผึ้ง ประเพณีตักบาตรดอกไม้ ประเพณีวิ่งควาย ประเพณีสงกรานต์ ประเพณีบุญกลางบ้าน ประเพณีวัน
ไหล และประเพณีกวนข้าวทิพย์

ส่วนภูมิปัญญาที่เกี่ยวกับการละเล่นก็มีมากมาย เช่น การแสดงโขน ลำตัด มอญซ่อนผ้า งูกินหาง
การแข่งว่าวปักเป้าและจุฬา เป็นต้น ซึ่งภูมิปัญญาดังกล่าวแสดงให้เห็นความสามารถในการปรับตัวและการส่งเสริมการเรียนรู้
ของผู้คนในท้องถิ่น